Wstęp
Gruczoł krokowy, zwany także prostatą (łac. prostata), to narząd męskiego układu rozrodczego, który pełni kluczową rolę w produkcji płynu nasiennego, będącego częścią nasienia. Gruczoł ten znajduje się poniżej pęcherza moczowego i otacza początkowy odcinek cewki moczowej. Jego zdrowie jest niezwykle ważne, ponieważ wpływa na funkcje rozrodcze i moczowe.
Budowa
Jak zbudowany jest gruczoł krokowy?
Gruczoł krokowy ma wielkość orzecha włoskiego i składa się z tkanki gruczołowej oraz mięśni gładkich. Jego struktura umożliwia wydzielanie płynu nasiennego oraz wspomaga przepływ moczu przez cewkę moczową.
Podział gruczołu krokowego
- Strefa obwodowa: Największa część gruczołu krokowego, często dotykana przez zmiany nowotworowe.
- Strefa przejściowa: Otacza cewkę moczową i jest miejscem, gdzie najczęściej rozwija się łagodny przerost gruczołu krokowego.
- Strefa centralna: Przylega do podstawy pęcherza moczowego i przewodów wytryskowych.
Unaczynienie i unerwienie
- Tętnice: Gruczoł krokowy jest zaopatrywany przez tętnice pęcherzowe dolne i tętnice odbytnicze środkowe.
- Żyły: Krew żylna odpływa przez splot żylny sterczowy do żył biodrowych wewnętrznych.
- Nerwy: Unerwienie pochodzi z splotu podbrzusznego dolnego, który kontroluje funkcje gruczołu krokowego.
Funkcje
Jaką rolę pełni gruczoł krokowy?
Gruczoł krokowy odgrywa kluczową rolę w męskim układzie rozrodczym, wspierając funkcje związane z płodnością i wydalaniem:
- Produkcja płynu nasiennego: Prostata wytwarza płyn bogaty w enzymy i składniki odżywcze, które chronią i odżywiają plemniki.
- Utrzymanie płodności: Enzymy zawarte w płynie nasiennym, takie jak fosfataza kwaśna i PSA, wspierają ruchliwość plemników.
- Kontrola przepływu moczu: Mięśnie prostaty wspomagają zamknięcie cewki moczowej podczas wytrysku, zapobiegając cofnięciu się nasienia do pęcherza.
Zdrowie gruczołu krokowego
Najczęstsze problemy zdrowotne
Gruczoł krokowy może być dotknięty różnymi schorzeniami, które wpływają na jego funkcje i ogólny stan zdrowia:
- Łagodny przerost gruczołu krokowego (BPH): Powiększenie gruczołu, które może prowadzić do trudności w oddawaniu moczu.
- Rak prostaty: Najczęstszy nowotwór złośliwy u mężczyzn, który rozwija się głównie w strefie obwodowej.
- Zapalenie prostaty: Infekcja bakteryjna lub stan zapalny, powodujący ból, gorączkę i problemy z oddawaniem moczu.
- Zespół przewlekłego bólu miednicy: Długotrwały ból w okolicy miednicy, często związany z gruczołem krokowym.
Jak dbać o zdrowie gruczołu krokowego?
Aby wspierać zdrowie prostaty:
- Stosuj zbilansowaną dietę bogatą w warzywa, owoce, orzechy i zdrowe tłuszcze.
- Regularnie uprawiaj aktywność fizyczną, aby wspierać krążenie krwi w okolicy miednicy.
- Unikaj nadmiernego spożycia alkoholu i tłustych potraw, które mogą obciążać organizm.
- Regularnie przeprowadzaj badania profilaktyczne, takie jak oznaczenie poziomu PSA, szczególnie po 50. roku życia.
- Konsultuj się z lekarzem w przypadku objawów takich jak ból, trudności w oddawaniu moczu lub krew w moczu.
Podsumowanie
Gruczoł krokowy to kluczowy narząd męskiego układu rozrodczego, odpowiedzialny za produkcję płynu nasiennego i kontrolę funkcji moczowych. Dbanie o zdrową dietę, regularna aktywność fizyczna i profilaktyka zdrowotna mogą zapobiec wielu schorzeniom. W przypadku niepokojących objawów należy jak najszybciej skonsultować się z lekarzem, aby zapewnić odpowiednią diagnozę i leczenie.